استاندارد ایزو ISO 56003 – سیستم مدیریت نوآوری – ابزارها و روش هایی برای مشارکت و همکاری در نوآوری
سازمانها همواره به توسعه پایدار به عنوان رویکردی نوین و یک ضرورت برای حیات و توانایی در رقابت مستمر نگاه می کنند، به همین منظور همکاری و مشارکت داخلی و خارجی را ابزاری کارآمد و اثربخش برای دستیابی به این مهم میشمارند.
نوآوری از طریق مشارکت و همکاری مزایای بسیاری را در پی دارد و به سازمان ها کمک می کند مسیر توسعه پایدار را به سرعت طی کنند. بواسطه مشارکت در نوآوری، ذینفعان سریعتر به آنچه که مورد خواست ایشان است خواهند رسید از این رو در پی همکاری های بیشتری خواهند بود. نوآوری باز که مفهومی فرا سازمانی دارد نیز به همین موضوع اشاره دارد که سازمان ها می بایست از طریق همکاری و ارتباطات خارج سازمانی به چابک سازی نوآوری و توسعه پایدار و مستمر دست یابند.
در مشارکت و همکاری نوآوری، فارغ از نتایج آن سازمان و ذینفعان می بایست به چارچوب، مفاهیم، حقوق و تمامی مواردی که ممکن است در طرح ریزی و مسیر اجرای همکاری یا مشارکت نوآوری با آن برخورد می کنند، آگاهی و درک کافی داشته باشند، تا بدین ترتیب منافع حاصله دارای بهینه ترین حالت ممکن باشد.
سند ایزو 56003 ( ISO 56003 ) به عنوان یک سند راهنما چارچوب، روشها و ابزارهای همکاری و مشارکت در نوآوری را ارائه مینماید. این سند به مواردی همچون سنجش ورود به مشارکت، چالشها و تعاملات بین طرفین پرداخته و انواع مختلف همکاری و مشارکت نوآوری را فارغ از نوع و اندازه سازمان، همانند موارد زیر را شامل می شود:
الف) شرکتهای نوپا با سازمانهای بزرگتر همکاری میکنند؛
ب) SME ها یا سازمانهای بزرگتر؛
ج) سازمان های بخش خصوصی، نهادهای دولتی یا مراکز علم و فناوری؛
د) سازمانهای عمومی، دانشگاهی یا غیرانتفاعی.
مشارکت در نوآوری با تجزیه و تحلیل شکاف و به دنبال آن شناسایی و تعامل با شرکای بالقوه نوآوری و مدیریت تعامل بین ایشان آغاز میشود. شایان ذکر است ماهیت مشارکت نوآوری این است که همه طرفها از همکاری با یکدیگر در بطن فرصتی که برای نوآوری وجود دارد بهرهمند شوند.
از مزایای مشارکت نوآوری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
– دسترسی به دانش، مهارت، فناوری و سایر داراییهای فکری که در داخل سازمان موجود نیست؛
– دسترسی به منابع زیرساختی، مانند: آزمایشگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی برای تولید محصول و خدمات جدید یا بهبود آن ها.
مشخصات فنی سند:
وضعیت | تاریخ انتشار | نسخه | تعداد صفحات | کمیته فنی |
منتشر شده | بهمن 1397 | 1 | 21 | مدیریت نوآوری TC279 |
خانواده استاندارد این سند:
این سند مربوط به خانواده استاندارد ایزو 56000 ( ISO 56000 ) بوده که توسط کمیته TC 279 تدوین شده است. خانواده این استاندارد شامل اسناد زیر می باشد:
الف) ایزو 56000 : سیستم مدیریت نوآوری – اجرای مناسب یک سیستم یا مکانیزم مدیریتی (مانند: سیستم مدیریت کیفیت) نیازمند آگاهی از چارچوب مفهومی و اجرایی آن سیستم و طرح ریزی متناسب آن با هر بستر مورد نظر، مانند یک سازمان، میباشد. از اینرو، این سند به ارائه اصطلاحات، تعاریف، مفاهیم و اصول مدیریت نوآوری و اجرای نظامند آن میپردازد.
ب) ایزو 56001 : سیستم مدیریت نوآوری – این سند الزامات اجرایی و ممیزی سیستم مدیریت نوآوری را در هر بستر دارای فعالیت (مانند: سازمان، شرکت، کارخانه، کارگاه، استارت آپ و غیره) ارائه می نماید.
پ) ایزو 56002 : سیستم مدیریت نوآوری – سیستم مدیریت نوآوری – این سند به عنوان یک سند راهنما، کلیات یک سیستم یا مکانیزم مدیریت نوآوری کارآمد و اثربخش را ارائه مینماید. این کلیات شامل طراحی، استقرار، اجرا، نگهداری و بهبود مستمر سیستم مدیریت نوآوری میشود که در هر بستر دارای فعالیت (مانند: سازمان، شرکت، کارخانه، کارگاه، استارت آپ و غیره) قابل بهرهبرداری است.
ت) ایزو 56003 : این سند به عنوان یک سند راهنما چارچوب، روشها و ابزارهای همکاری و مشارکت نوآوری را ارائه مینماید. در این سند به مواردی همچون: سنجش ورود به مشارکت، چالشهای همکاری و مشارکت و تعامل بین طرفین پرداخته شده است و انواع مختلف همکاری و مشارکت نوآوری را، فارغ از نوع و اندازه سازمان، شامل می شود.
ث) ایزو 56004 : سیستم مدیریت نوآوری – این سند به ارائه مفاهیم، مزایا و چارچوب ارزیابی مدیریت نوآوری میپردازد. همچنین چگونگی برنامهریزی و اجرای ارزیابی مدیریت نوآوری را فارغ از نوع نوآوری (مانند: محصول، خدمات، فرآیند و غیره) تشریح میکند.
ج) ایزو 56005 : سیستم مدیریت نوآوری – مدیریت اثربخش مالکیت معنوی کلید اصلی برای پشتیبانی از فرآیندهای نوآوی است و در هر سازمان از یک سو پایهای برای حفاظت و رشد و از سوی دیگر نیرو محرکه توان رقابتی محسوب میشود. این سند به عنوان یک سند راهنما به چارچوب، روشها و ابزارهای مدیریت مالکیت معنوی (استراتژیک و عملیاتی) در مدیریت نوآوری میپردازد.
چ) ایزو 56006 : سیستم مدیریت نوآوری – نوآوری در سازمان محصول تفکر نوآورانه و منتقدانه به شرایط درونی و پیرامونی است. این تفکر دارای رویکردی استراتژیک و عملیاتی است که به هوشمندی مناسب و متناسب در درون سیستم مدیریت نوآوری هر سازمان نیاز دارد. از اینرو این سند به چارچوب، ابزارها و روشهای مدیریت هوش استراتژیک سازمان در مدیریت نوآوری میپردازد.
ح) ایزو 56007 : سیستم مدیریت نوآوری – مدیریت ایده فرآیند خلق ایدهها و دستیابی به آنها با روشی موثر و کاراست. بدیهی است که مراحل مختلفی در این فرآیند وجود دارد که روش و ابزار مناسب میتواند به سازمان کمک کند تا با چالشهای کمتری مواجه باشد. این سند به ارائه چارچوب، روشها و ابزارهای مدیریت ایده در سیستم مدیریت نوآوری میپردازد.
خ) ایزو 56008 : سیستم مدیریت نوآوری – گفته میشود ” آنچه که قابل اندازهگیری نباشد قابل مدیریت نیز نیست! ” بنابراین سازمانی که برای ذینفعان خود، در پی ایجاد ارزش از طریق نوآوری است نیازمند مدیریت یکپارچه نوآوری و ارزیابی و اندازهگیری مداوم سیستم مدیریت نوآوری خود میباشد. این سند روشها و ابزارهای سنجش عملکرد و عملیات نوآوری را ارائه میکند.
سند ایزو 56000 از خانواده این استاندارد به معرفی و تشریح تمامی اصطلاحات، قواعد و اصول اسناد این خانواده استاندارد می پردازد و به سازمان ها، شرکت ها، مشاوران، مدرسان و تمامی کسانی که به نوعی از این اسناد استفاده می کنند تمامی آنچه که برای به کارگیری صحیح این اسناد نیاز است را ارائه می دهد.
خانواده استاندارد 56000 – سیستم مدیریت نوآوری | ||
ردیف | شماره استاندارد | توضیحات استاندارد |
1 | ISO 56000اصول و اصطلاحات سیستم مدیریت نوآوری | سیستم مدیریت نوآوری – اجرای مناسب یک سیستم یا مکانیزم مدیریتی (مانند: سیستم مدیریت کیفیت) نیازمند آگاهی از چارچوب مفهومی و اجرایی آن سیستم و طرح ریزی متناسب آن با هر بستر مورد نظر، مانند یک سازمان، میباشد. از اینرو، این سند به ارائه اصطلاحات، تعاریف، مفاهیم و اصول مدیریت نوآوری و اجرای نظامند آن میپردازد. |
2 | ISO 56001الزامات اجرایی و ممیزی سیستم مدیریت نوآوری | سیستم مدیریت نوآوری – این سند الزامات اجرایی و ممیزی سیستم مدیریت نوآوری را در هر بستر دارای فعالیت (مانند: سازمان، شرکت، کارخانه، کارگاه، استارت آپ و غیره) ارائه می نماید. |
3 | ISO 56002کلیات سیستم مدیریت نوآوری | سیستم مدیریت نوآوری – سیستم مدیریت نوآوری – این سند به عنوان یک سند راهنما، کلیات یک سیستم یا مکانیزم مدیریت نوآوری کارآمد و اثربخش را ارائه مینماید. این کلیات شامل طراحی، استقرار، اجرا، نگهداری و بهبود مستمر سیستم مدیریت نوآوری میشود که در هر بستر دارای فعالیت (مانند: سازمان، شرکت، کارخانه، کارگاه، استارت آپ و غیره) قابل بهرهبرداری است. |
4 | ISO 56003ابزارها و روشهای همکاری در نوآوری | این سند به عنوان یک سند راهنما چارچوب، روشها و ابزارهای همکاری و مشارکت نوآوری را ارائه مینماید. در این سند به مواردی همچون: سنجش ورود به مشارکت، چالشهای همکاری و مشارکت و تعامل بین طرفین پرداخته شده است و انواع مختلف همکاری و مشارکت نوآوری را، فارغ از نوع و اندازه سازمان، شامل می شود. |
5 | ISO 56004راهنمای ارزیابی سیستم مدیریت نوآوری | سیستم مدیریت نوآوری – این سند به ارائه مفاهیم، مزایا و چارچوب ارزیابی مدیریت نوآوری میپردازد. همچنین چگونگی برنامهریزی و اجرای ارزیابی مدیریت نوآوری را فارغ از نوع نوآوری (مانند: محصول، خدمات، فرآیند و غیره) تشریح میکند. |
6 | ISO 56005ابزارها و روشهای مدیریت مالکیت معنوی | سیستم مدیریت نوآوری – مدیریت اثربخش مالکیت معنوی کلید اصلی برای پشتیبانی از فرآیندهای نوآوی است و در هر سازمان از یک سو پایهای برای حفاظت و رشد و از سوی دیگر نیرو محرکه توان رقابتی محسوب میشود. این سند به عنوان یک سند راهنما به چارچوب، روشها و ابزارهای مدیریت مالکیت معنوی (استراتژیک و عملیاتی) در مدیریت نوآوری میپردازد. |
7 | ISO 56006ابزارها و روشهای مدیریت هوش استراتژیک | سیستم مدیریت نوآوری – نوآوری در سازمان محصول تفکر نوآورانه و منتقدانه به شرایط درونی و پیرامونی است. این تفکر دارای رویکردی استراتژیک و عملیاتی است که به هوشمندی مناسب و متناسب در درون سیستم مدیریت نوآوری هر سازمان نیاز دارد. از اینرو این سند به چارچوب، ابزارها و روشهای مدیریت هوش استراتژیک سازمان در مدیریت نوآوری میپردازد. |
8 | ISO 56007ابزارها و روشهای مدیریت ایده | سیستم مدیریت نوآوری – مدیریت ایده فرآیند خلق ایدهها و دستیابی به آنها با روشی موثر و کاراست. بدیهی است که مراحل مختلفی در این فرآیند وجود دارد که روش و ابزار مناسب میتواند به سازمان کمک کند تا با چالشهای کمتری مواجه باشد. این سند به ارائه چارچوب، روشها و ابزارهای مدیریت ایده در سیستم مدیریت نوآوری میپردازد. |
9 | ISO 56008ابزارها و روشهای سنجش عملیات نوآوری | سیستم مدیریت نوآوری – گفته میشود ” آنچه که قابل اندازهگیری نباشد قابل مدیریت نیز نیست! ” بنابراین سازمانی که برای ذینفعان خود، در پی ایجاد ارزش از طریق نوآوری است نیازمند مدیریت یکپارچه نوآوری و ارزیابی و اندازهگیری مداوم سیستم مدیریت نوآوری خود میباشد. این سند روشها و ابزارهای سنجش عملکرد و عملیات نوآوری را ارائه میکند. |